Русский язык

УРОК 1

  1. Прочитайте текст о великом русском композиторе Петре Ильиче
    Чайковском. Скажите, кому он посвятил (ձոնել է) «Детский альбом».

ДЕТСКИЙ АЛЬБОМ

В огромном доме в Каменке жили племянницы и племянники Петра
Ильича Чайковского. И среди них самый любимый – Володя, добрый,
весёлый, музыкально одарённый мальчик. Дети всегда с нетерпением
ждали дядю. Они его очень любили.

Однажды, когда Пётр Ильич был в Каменке, дети весело играли. Вдруг
раздался крик: у куклы Наташи свернулась набок голова. Все по очереди
стали крутить её, но напрасно.
Пётр Ильич сел за фортепиано и заиграл что-то медленное и грустное.
И детям стало ясно, что кукла заболела. Её необходимо напоить чаем с
малиной, завязать горло тёплым шарфом, а главное – не шуметь и ходи՛ть
на цы՛почках.
Но лечение не помогло. Голова куклы скатилась с подушки на пол.
– Ах, она умерла, какое горе! – заплакали Володины сестрёнки. Тогда
Пётр Ильич заиграл торже՛ственный марш. И под эту музыку куклу отнесли
в чулан.
На следующее утро девочке принесли большую коробку. Пётр Ильич,
хитро улыбаясь, играл что-то весёлое. Он-то знал: в коробке – новая кукла.
Иногда Пётр Ильич просил Володю сыграть что-нибудь. Володя не очень
любил играть этюды и упражнения на фортепиано. Они ему казались
скучными.
Однажды, когда Петра Ильича не было в Каменке, из Петербурга пришла
посылка. В ней был «Детский альбом», который Чайковский посвятил
своему племяннику, Володе Давыдову. В «Детском альбоме» были пье՛сы с
такими названиями: «Марш деревянных кукол», «Болезнь куклы», «Новая
кукла», «Нянина сказка»…, а также танцы, песни.

До позднего вечера Володю нельзя было оторвать от фортепиано.
Забыв усталость, голод, сон, – словом, забыв обо всём на свете, он играл
страницу за страницей…
– Вы только послушайте, что это за музыка! – говорил Володя.
Володю с трудом отправили спать. «Детский альбом», уже со слегка
помя՛тыми страницами, лежал под подушкой. Может быть, поэтому мальчик
во сне слышал удивительную неповтори՛мую музыку. И ещё ему казалось,
будто в доме снова Пётр Ильич.
По Г. Абрамяну

одарённый – тала՛нтливый
ходи՛ть на цы՛почках – ходи՛ть о՛чень ти՛хо (на ко՛нчиков па՛льцев)
торже՛ственный марш – հանդիսավոր քայլերգ
пье՛са – здесь: небольшо՛е музыка՛льное произведе՛ние
помя՛тый — ճմռթված
неповтори՛мый – անկրկնելի

2. Найдите ответы на вопросы и прочитайте их.

Кто жил в Каменке?
В Каменке жили племянницы и племянники Петра Ильича Чайковского.

Что случилось с куклой Наташи?
У куклы Наташи свернулась набок голова, и она заболела.

О чём рассказала музыка Петра Ильича?
Музыка Петра Ильича рассказала о том, что кукла заболела, и её нужно лечить. Когда кукла умерла, музыка стала торжественной, а затем весёлой, когда Володя получил новую куклу.

Что Володя не любил играть на фортепиано?
Володя не любил играть этюды и упражнения на фортепиано, так как они ему казались скучными.

Кому посвятил «Детский альбом» Пётр Ильич?
Пётр Ильич посвятил «Детский альбом» своему племяннику Володе Давыдову.

Как изменилось отношение Володи к музыке?
Володя начал любить музыку и играть в «Детский альбом» с увлечением. Он забывал обо всём на свете, играя на фортепиано.

3.Подберите к выделенным словам антонимы из текста.

Бездарный музыкантодарённый музыкант
Быстрое и весёлоемедленное и грустное
Кукла выздоровелакукла заболела
Обычная музыканеповторимая музыка

4. Допишите предложения.

Дети очень любили своего дядю.
Больной кукле необходимо дать чай с малиной.
Наташе подарили новую куклу.
Володя не очень любил играть этюды.
Пётр Ильич посвятил «Детский альбом» своему племяннику.
Володя и во сне слышал музыку.

5. Прочитайте предложения. Задайте вопрос к выделенным словам.

  1. На уроке русского языка мы слушали музыку П. И. Чайковского.
  2. Что вы слушали на уроке русского языка?
  3. Мы с интересом читали сказку.
  4. Что вы читали с интересом?
  5. Моя мама каждый день отводит сестру в детский сад.
  6. Кого ваша мама каждый день отводит в детский сад?
  7. Мы внимательно слушаем учителя.
  8. Кого вы внимательно слушаете?
  9. Ученики разучивали новую песню.
  10. Что ученики разучивали?

6. Спишите. Слова из скобок поставьте в нужном падеже.

  1. Света читает книгу.
    Анна рисует дом.
    Рубен любит музыку.
    Мы слушаем песни.
    Они изучают математику.

7. Допишите пропущенные окончания существительных.

  1. Дети с нетерпением ждали дядю.
    Пётр Ильич заиграл грустную пьесу.
    Под торжественный марш куклу отнесли в чулан.
    Наташе подарили новую куклу.
    Дети получили посылку.
    Мальчик услышал удивительную песню.

8. Образуйте словосочетания с существительными в винительном
падеже. С некоторыми из них составьте предложения.

Образец: Подарить куклу, игрушку, картину. – На день рождения девочке
подарили куклу.
Слушать песню, музыку, сказку – Мы слушаем музыку.
Принести книгу, газету, конфеты, сумку – Я принёс книгу.
Ждать сестру, подругу – Я жду подругу.
Любить музыку, танцы, театр – Он любит танцы.

9. Составьте словосочетания с данными глаголами. Составьте с 3-4
словосочетаниями предложения.

Вспоминать (кого? что?) – Вспоминать детство, вспомнить о друге.

  • Я часто вспоминаю о своём детстве.

Слушать (кого? что?) – Слушать музыку, слушать учителя.

  • Мы слушаем музыку Петра Ильича Чайковского.

Встретить (кого? что?) – Встретить друга, встретить новости.

  • Мы встретили старого друга.

Пригласить (кого?) – Пригласить гостей, пригласить на праздник.

  • Мы пригласили гостей на день рождения.

Нести (что?) – Нести книгу, нести сумку.

  • Я несу книгу в библиотеку.

Забывать (кого? что?) – Забывать уроки, забыть о встрече.

  • Я забыл о нашем договоре.

Գործնական աշխատանք

33. Բառաշարքում գտնել վերջածանցավոր բառերը և ընդգծել ածանցները:
Վայրի, խոհուն, մրգատու, մականուն, փութկոտ, մուրացկան, առհավետ, արգելակ, գունեղ, ոսկեգույն, նվազագույն, բանակ, խորք, միածին, զայրույթ, դռնակ, միաբան, իշխան, հարսնացու:

34.Տրված կապակցություններում ընդգծված բառերով փոխաբերական իմաստով բառակապակցություն կազմիր:
Օրինակ՝ մաքուր սրբիչ-մաքուր հոգի
լուսավոր սենյակ- լուսավոր միտք
բարձր սար- բարձր նպատակ
սև գրիչ- սև հոգի
տափակ տանիք- տափակ գլուխ
սուր դանակ- սուր միտք
ծանր իր- ծանր հոգի
խոր ձոր- խոր ցավ

35. Կետերի փոխարեն գրիր ածանցներ:
Օրինակ՝ վազ.- վազք, վազորդ
արմավենի
ուժով
հարսնացու
տենչալ
գործիք
մետաղյա
խռովել
փայլով
վերջից
հոտից
հուրեղեն
խնձորենի

36.Լրացրու ա հոդակապ ունեցող բառերի՝
ա. առաջին բաղադրիչները՝ հրաշանվեր, տեղաբնակ, արևածաղիկ, ձնախաղ, մանկատուն, խումբ:
բ.  երկրորդ բաղադրիչները՝ մարդասեր, հացահատիկ, զարդանախշ, հողամաս, օդաչու, նավարկու:

37.Կետերի փոխարեն գրիր համապատասխան տառը կամ երկհնչյունը:

1.Մի անգամ դեպի հարավ չվելիս ծիծեռնակները փորձանքի մեջ ընկան: Այդ տարի Շվեցարիայում ուժեղ ցրտից բոլոր միջատները սատկել էին; Դե, էլ ի՛նչ պիտի ուտեին ծիծեռնակները, չէ՞ որ շատ թռչունների նման նրանք էլ են միջատներով սնվում: Խեղծ ծիծեռնակները սովից ուժասպառ եղան ու վայր ընկան: Բայց Շվեցարիայի բնակիչներն անօգնական չթողեցին նրանց, հավաքեցին, դրեցին տուփերի մեջ ու տարան երկաթուղային կայարան: Այդտեղից էլ հատուկ գնացքով արագ ու ապահով ուղարկեցին հարավ:

Հայկական աշխարհակալ տերությունը. Տիգրան 2-րդ Մեծ

  1. Ներկայացրու: Ի՞նչ սպառնալիք էին Հայաստանի համար ներկայացնում Պարթևական թագավորությունն ու Հանրապետական Հռոմը մանրամասնել յուրաքանչյուրի համար:

    Պարթևական թագավորությունը՝ Հայաստանի տարածքների վերահսկման և ուժեղ դիրքի համար։
    Հանրապետական Հռոմը՝ տարածքային ընդլայնման ու Ասիայում ազդեցություն ձեռք բերելու նպատակով։
  2. Վերլուծի՛ր: Ի՞նչ հնարավորություններ և վտանգներ ստեղծեցին Հայաստանի համար Տիգրան Մեծի
    ռազմական նվաճումները

    Հնարավորություններ՝ տարածքային ընդլայնում, ուժեղ դիրքեր, դաշնակցային աջակցություն։
    Վտանգներ՝ հակառակորդների ուժեղացում, ներքին խնդիրներ նվաճված տարածքներում։
  3. Բացատրի՛ր: Ինչո՞ւ արքայազն Տիգրանը համաձայնեց իր՝ հայոց գահին հաստատվելու դիմաց
    պարթևներին զիջել «Յոթանասուն հովիտները»
    Տիգրանը զիջեց դրանք՝ Պարթևների աջակցությունը ստանալու համար, որպեսզի հաստատվի Հայոց գահին։
  4. Ինչո՞վ էր Հռոմի համար վտանգավոր հայ-պոնտական դաշինքը:
    Դաշինքը թույլ էր տալիս Պոնտոսին և Հայաստանին միասին պայքարել Հռոմի ազդեցության դեմ։
  5. Որո՞նք էին հայ-պոնտական դաշինքի ընձեռած հնարավորությունները
    Հայաստանի համար: Արդյո՞ք այն արդարացրեց Տիգրան II-ի հույսերը:

    Հնարավորություններ՝ Հայաստանի անվտանգության ամրապնդում, տարածքային նվաճումներ։
    Արդարացում՝ դաշինքը օգնեց նվաճել Կապադովկիան, սակայն երկարաժամկետ պերսպեկտիվում Հռոմը շարունակում էր հակազդել։
  6. Ինչո՞ւ Տիգրան Մեծը չբավարարվեց Պարթևստանի նվաճմամբ ու արքայից արքայի տիտղոսով և նվաճեց նաև Սելևկյան թագավորությունն ու Լևանտի այլ երկրներ:
    Տիգրանը ցանկանում էր ավելի մեծ ազդեցություն ստեղծել՝ Սելևկյան թագավորության և Լևանտի երկրները գրավելով՝ այն դարձնելով ռազմավարական կենտրոն։

Հայոց լեզու

Չորեքշաբթի` 1.Ընտրի՛ր վերնագրերից մեկը և ստեղծագործի՛ր:
Ի՞նչն է ինձ համար այս կյանքում ամենակարևորը

Կարևորը՝ լինել բարերար և արդար՝ ինչպես սիրված հերոսները, որոնք օգնում են բոլորին՝ մեծ ու փոքր։
Կարևորը՝ լինել հավատարիմ ընկեր, ով միշտ սրտաբուխ ժպիտ է տալիս և չի լքում, երբ դժվար է։
Կարևորը՝ մոր ու հոր գրկում լինել՝ երբ ամեն ինչ ցավում է, և իմանալ, որ նրանք միշտ կողքդ են։

Կարևորը՝ սիրելը, նույնիսկ երբ ամեն ինչ չարիք է թվում։ Սիրել բնությունը, նրա փափուկ կանաչ տերևները և մաքուր երկինքը, որտեղ ամպերը խաղում են։


2.Շարունակե’ք աշխատել ձեր ձեւակերպած անհատական նախագծի շուրջ։

Քիմիա

Նյութերը, որոնցից կազմված են ֆիզիկական մարմինները, իրենց հերթին կազմված են մասնիկներից` մոլեկուլներից: 

Մոլեկուլները բաժանելի մասնիկներ են, դրանք կազմված են ավելի փոքր մասնիկներից` ատոմներից:

Ատոմ հունարեն նշանակում է անբաժանելի. քիմիական ճանապարհով այն չի բաժանվում, սակայն ֆիզիկական ճանապարհով այն բաժանվում է առավել փոքր, այսպես կոչված տարրական մասնիկների:  

Ատոմն ունի բարդ կառուցվածք, այն կազմված է դրական լիցքավորված միջուկից և նրա շուրջը գտնվող բացասական լիցք ունեցող էլեկտրոններից: 

download (2).jpg

Միջուկն իր հերթին կազմված է դրական լիցք ունեցող մասնիկներից` պրոտոններից  և  զանգվածով պրոտոնին մոտավորապես հավասար, բայց  լիցք չունեցող մասնիկներից` նեյտրոններից: 

images (12).jpg

Քիմիական ռեակցիաների ընթացքում ատոմի միջուկի բաղադրության փոփոխություն տեղի չի ունենում: 

Միջուկի շուրջը առկա էլեկտրոնների թիվը հավասար է միջուկում առկա  պրոտոնների թվին, հետևաբար, ատոմն էլեկտրաչեզոք է: Պրոտոնների թիվը հավասար է միջուկի դրական լիցքին կամ քիմիական տարրերի պարբերական համակարգում այդ տարրի ատոմային համարին (կարգաթվին): 

Նեյտրոնները, տեղավորվելով դրական լիցքավորված պրոտոնների միջև, խոչընդոտում են նրանց փոխադարձ վանումը: Նեյտրոնների թիվը ատոմի միջուկում  պրոտոնների թվից կամ մեծ է, կամ էլ հավասար: 

Ատոմի զանգվածը հիմնականում պայմանավորված է միջուկի զանգվածով:

Միջուկի նույն դրական լիցքով ատոմների համախումբը անվանում են քիմիական տարր: Դրանք հաճախ հանդիպում են տարատեսակ ատոմների ձևով, որոնք տարբերվում են միջուկում պարունակվող նեյտրոնների թվով: 

Ատոմի միջուկում առկա պրոտոնների (Z) և նեյտրոնների (N) գումարի թիվն անվանում են ատոմի զանգվածային թիվը (A)՝ 

 A=Z+N

Միևնույն քիմիական տարրի ատոմները, որոնք տարբերվում են նեյտրոնների թվով, հետևաբար և զանգվածային թվով, անվանում են իզոտոպներ:

Օրինակ՝  A(Li)=3+4=7

images 222(14).jpg

 Տարրի իզոտոպները նշվում են միևնույն քիմիական նշանով, բացառությամբ ջրածնի: 

Օրինակ՝ Օ,816Օ,817Օ,818

Ջրածնի իզոտոպներն են՝ պրոտիումըH11, դեյտերիումը,  D12, տրիտիումը T13:

download111 (3).jpg

Պատասխանել հարցերին

  1. Սահմանի՛ր քիմիական տարր հասկացությունը` հաշվի առնելով ատոմի կառուցվածքը:
    Քիմիական տարրն այն նյութ է, որն բաղկացած է նույն անունով ատոմներից, որոնք ունեն նույն քանակությամբ պրոտոններ (այդինքն՝ նույն իզոտոպային թիվը) միջուկում։
  2. Սահմանի՛ր իզոտոպ հասկացությունը:
    Իզոտոպը նույն քիմիական տարրին պատկանող ատոմ է, որի միջուկում պրոտոնների թիվը նույնն է, բայց նեյտրոնների թիվը տարբեր է։
  3. Ընտրի՛ր ճիշտ տարբերակը.
    ա) ատոմը բացասական լիցքավորված մասնիկ է.
    բ) ատոմի լիցքը հավասար է պրոտոնների թվին.
    գ) ատոմն էլեկտրաչեզոք մասնիկ է.
    դ) ատոմը դրական լիցքավորված մասնիկ է:
  4. Ամբողջացրո՛ւ ստորև գրված արտահայտությունները.
    ա) ատոմի գրեթե ամբողջ մասը կենտրոնացված է միջուկում։
    բ) իզոտոպի զանգվածային թիվը հավասար է պրոտոնների առկա թիվը և նեյտրոնների գումարային թվին։

5.

Լուիս Ֆերնանդու Վերիսիմու. ,,Քիթը,,

Նա շատ հարգված ատամնաբույժ էր, քառասուն քանի տարեկան, աղջիկը համարյա ուսանող: Լուրջ, զուսպ, առանց զարմացնող տեսակետների, բայց որպես մասնագետ ու քաղաքացի մեծ համբավ վայելող մարդ: Մի օր տուն եկավ մի դնովի քթով: Վախն անցնելուց հետո, կինն ու աղջիկը ծիծաղեցին կեղծ հանդուրժողականությամբ: Ակնոցի սև շրջանակներով, հարբեցողի քթերից էր ունքերով ու բեղերով, որ մարդուն նմանեցնում է Գրաուչո Մարկսին : Բայց մեր ատամնաբույժը չէր փորձում նմանակել Գրաուչո Մարկսին: Նստեց ճաշի սեղանի շուրջ (միշտ տանն էր ճաշում), իր սովորական ձգվածությամբ, հանգիստ ու մի թեթև ցրված: Բայց դնովի քթով:
– Սա ի՞նչ է,- պակաս ծիծաղելով հարցրեց կինն աղցանից հետո:
– Սա՞, ի՞նչը:
– Այդ քիթը:
– Ա՜խ, սա: Մի ցուցափեղկում տեսա, մտա ու առա:
– Հայրի՜կ:
Ճաշից հետո, ամեն օրվա պես, նա թիկնեց հյուրասենյակի բազմոցին: Կնոջ համբերությունը հատեց:
– Հենց հիմա դա հանի:
– Ինչո՞ւ:
– Կատակն էլ իր ժամանակն ունի:
– Բայց սա կատակ չէ:
Ննջեցհարբեցողի քիթը դրած: Կես ժամ անց արթնացավ ու շարժվեց դեպի դուռը: Կինը նրան հարցրեց. – Ո՞ւր ես գնում: – Ինչպե՞ս թե ուր եմ գնում. վերադառնում եմ աշխատանքի: – Բայց այդ քթո՞վ: – Ես քեզ չեմ հասկանում, – ասաց նա առանց ապակիների շրջանակների միջից դժգոհ նայելով կնոջը:- Եթե նոր փողկապ լիներ, դու ոչինչ չէիր ասի: Միայն այն պատճառով, որ քիթ է:
– Հարևանների մասին մտածիր: Հաճախորդների մասին մտածիր:
Հաճախորդներն, իրականում, չհասկացան հարբեցողի քթի խորհուրդը: Ժպտացին, հարցեր տվեցին, բայց այցելությունն ավարտեցին հետաքրքրված՝ ատամնաբուժարանից դուրս գալով կասկածների մեջ:
– Գժվե՞լ է:
– Չգիտեմ,- պատասխանում էր քարտուղարուհին, որն արդեն տասնհինգ տարի նրա հետ էր աշխատում:- Երբեք նրան այսպիսին չեմ տեսել:
Այդ գիշեր, ինչպես միշտքնելուց առաջ, նա լոգանք ընդունեց: Հետո պիժաման հագավ, դրեց կեղծ քիթը և գնաց պառկելու: – Դու այդ քիթը անկողնում դնելո՞ւ ես,- հարցրեց կինը: – Այո: Բացի այդ, այլևս չեմ հանելու այս քիթը: – Բայց ինչո՞ւ: – Իսկ ինչո՞ւ ոչ: Քնեց անմիջապես: Կինը գիշերվա կեսն անցկացրեց քթին նայելով: Նա խելագարվել է: Հաստատ: Ամեն ինչ վերջացած է՝ փայլուն կարիերան, համբավը, անունը, հոյակապ ընտանիքը. ամեն ինչը փոխել է մի դնովի քթով: – Հայրի՛կ: – Այո, աղջիկս: – Կարո՞ղ ենք զրուցել: – Իհարկե կարող ենք: – Այդ քո քթի մասին: – Իմ քթի մասին, նորի՞ց: Լսեք, դուք միայն դրա մասի՞ն եք մտածում: – Պա՜պ, բա ինչպե՞ս չմտածենք: Մի ժամվա մեջ քեզ պես մարդը որոշում է դնովի քթով ման գալ ու չի ուզում, որ դա ոչ ոք չնկատի՞: – Քիթն իմն է ու շարունակելու եմ այն կրել: – Բայց ինչո՞ւ, հայրի՛կ: Դու չե՞ս գիտակցում, որ շենքի ծաղրածուն ես դարձել: Ես այլևս չեմ կարողանում հարևանների դեմքին նայել ամոթից: Մայրիկն այլևս հասարակական կյանք չունի: – Չունի, որովհետև չի ուզում: – Բայց ինչպե՞ս դուրս գա փողոց դնովի քթով մի մարդու հետ: – Բայց ես «մի մարդ» չեմ: Ես՝ ես եմ: Իր ամուսինը: Քո հայրը: Նույն մարդն եմ, ինչ կայի: Հարբեցողի քիթը չի նշանակում, որ մի բան փոխվել է: – Եթե դա փոփոխություն չի նշանակում, այդ դեպքում ի՞նչ իմաստ ունի այն օգտագործելը: – Իսկ եթե դա փոփոխություն չի նշանակում, ինչո՞ւ չօգտագործել: – Բայց, բայց… – Աղջիկս… – Հերի՛ք է: Այլևս չեմ ուզում զրուցել: Դու այլևս իմ հայրը չես: Կինն ու աղջիկը տնից գնացին: Նա կորցրեց իր բոլոր հաճախորդներին: Քարտուղարուհին, որ տասնհինգ տարի աշխատում էր իր հետ, դուրս եկավ աշխատանքից. չգիտեր, ինչ սպասել մի մարդուց, ով դնովի քիթ է օգտագործում: Խուսափում էր նրան մոտենալուց: Հրաժարականը փոստով ուղարկեց: Մտերիմ ընկերները վերջին փորձն արեցին՝ նրա համբավը փրկելու, համոզեցին հոգեբույժի դիմել: – Դուք կհամաձայնեք,- ասաց հոգեբույժը գալով այն եզրակացության, որ նրա հետ ամեն ինչ նորմալ է,- որ ձեր պահվածքը մի քիչ տարօրինակ է:
– Ուրիշների՛ պահվածքն է տարօրինակ,- ասաց նա:- Ես շարունակելու եմ կրել սա: Իմ մարմնի իննսուներկու տոկոսը շարունակում է մնալ առաջվանը: Չեմ փոխել ո՛չ հագուստիս, ո՛չ մտածելուս, ոչ էլ պահվածքիս ձևը: Նույն հիանալի ատամնաբույժն եմ, լավ ամուսին, լավ հայր, հարկատու, Ֆլումինենսեի աշխատակիցը, ամեն ինչ առաջվա պես: Բայց մարդիկ այս քթի պատճառով հրաժարվում են ամեն ինչից: Մի հասարակ հարբեցողի քթի պատճառով: Այսինքն ես՝ ես չեմ, ես իմ քի՞թն եմ:
– Այո, — ասաց հոգեբույժը:- Թերևս դուք ճիշտ եք:
Ի՞նչ եք կարծում, ընթերցող: Նա ճի՞շտ է: Ինչ ուզում է, լինի, նա չհանձնվեց: Շարունակում է օգտագործել դնովի քիթը: Որորվհետև հիմա դա այլևս քթի հարց չէ: Հիմա՝ սկզբունքի հարց է:

Առաջադրանքներ

Ա) Ձեր կարծիքով, ո՞ր կետերն են համապատասխանում պատմվածքին, որոնք՝ ոչ: Ձեր պատասխանները հիմնավորե՛ք:

«Լուրջ, զուսպ, առանց զարմացնող տեսակետների» մարդը տարօրինակ բան չի կարող անել:
Հասարակական կարծիքը չի կարող որոշիչ լինել մարդկանց հարաբերություններում:
Հասարակությունն ընդունում է անհատին ըստ իր արժանիքների, ոչ ըստ իր արտաքին տեսքի:

Ընտանիքը սիրում և ընդունում է ընտանիքի անդամին այնպիսին, ինչպիսին նա կա:
Ընտանիքի հայրը հանուն իր ընտանիքի դեմ է գնում իր սկզբունքներին:

Բ) Հիմնավորված պատասխանե՛ք պատմվածքի հերոսի հարցին.
«Ի՞նչ եք կարծում, ընթերցող: Նա ճի՞շտ է: Ինչ ուզում է, լինի, նա չհանձնվեց: Շարունակում է օգտագործել դնովի քիթը: Որորվհետև հիմա դա այլևս քթի հարց չէ: Հիմա՝ սկզբունքի հարց է:»:

Ինձ թվում է, որ նա սխալ է, քանի, որ քո ընտանիքի անդամները սիրում էն քո, իրական արտաքին տեսքը։

Նյութի խտություն

Դաս-13  (Ժամկետը՝ նոյեմբերի18 – նոյեմբերի 22).

Թեման՝  

§14.Նյութի խտություն: Մարմնի զանգվածի և ծավալի հաշվումը

Քննարկվող հարցեր.

1.Ո՞ր մեծությունն է կոչվում նյութի խտություն:
Նյութի խտությունը (ρ) մեծությունն է, որը նկարագրում է նյութի զանգվածը նրա ծավալի միավորի համար։

2.Ինչպե՞ս է որոշվում նյութի խտությունը:
Նյութի խտությունը որոշելու համար պետք է չափել նյութի զանգվածը և ծավալը, իսկ հետո կիրառել խտության հաշվարկի բանաձևը։

3.Ի՞նչ միավորներով է արտահայտվում խտությունը:
Միավորների ՄՀ-ում խտության միավորը 1 կգ/մ³ -ն է։ 

4.Առաջին անոթի մեջ լցրել են ջուր, իսկ երկրորդի մեջ նույն զանգվածով անհայտ հեղուկ: Ո՞ր անոթի հեղուկի խտությունն է ավելի մեծ:

1-ին

5.Կշեռքի մի նժարին դրված է կապարե չորսու, իսկ  մյուսին՝ անագե: Ո՞ր նժարին է դրված կապարե
չորսուն:

Աջ կողմի

6. Ինչպե՞ս կարելի է հաշվել մարմնի զանգվածը, եթե հայտնի են նրա ծավալը և նյութի խտությունը:
m=ρ x V

7. Ինչպես կարելի է հաշվել մարմնի ծավալը, եթե հայտնի են նրա զանգվածը և նյութի խտությունը:
V=ρ/m​

8.Հայտնի է, որ մետաղի կտորը տաքացնելիս ընդարձակվում է: Այդ դեպքում նշված որ մեծությունը չի փոխվում.
ա. ծավալը;
բ. զանգվածը;
գ. խտությունը:

9. Ինչ եք կարծում քանի կիլոգրամ օդ կա ձեր դասասենյակում: Փորձեք հաշվել դասասենյակի օդի զանգվածը: (Նախ հաշվեք դասասենյակի ծավալը, օդի խտությունը համարեք  ρ=1,29 կգ/մ³ ; որոշեք օդի զանգվածը m=?կգ): m =Vρ
Նախ, սովորաբար դասասենյակի չափերը կարող են լինել մոտավորապես 6 մ երկարություն, 5 մ լայնություն և 3 մ բարձրություն: Այսինքն, դասասենյակի ծավալը կարելի է հաշվել՝
V=երկարություն×լայնություն×բարձրություն=6մ×5մ×3մ=90մ3.
m=90մ3×1,29կգ/մ3=116,1կգ.